Zatrudnianie studentów a składki ZUS – praktyczny przewodnik dla pracodawcy
W okresie letnim wielu pracodawców sięga po wsparcie studentów. To wygodne i elastyczne rozwiązanie, ale zasady oskładkowania zależą od wieku, statusu studenta oraz rodzaju i okoliczności umowy. Poniżej zebraliśmy reguły, wyjątki i dobre praktyki weryfikacyjne – w jednym miejscu.
1) Umowa zlecenia bez składek ZUS – kiedy to działa
- Student, który nie ukończył 26 lat i ma status studenta przez cały okres umowy, co do zasady nie podlega ubezpieczeniom społecznym ani zdrowotnemu z tytułu zlecenia.
- Brak składek nie zwalnia z obowiązku zapewnienia bezpiecznych warunków pracy i przestrzegania minimalnej stawki godzinowej dla zleceniobiorców.
- Jeżeli zleceniobiorca ma inny tytuł do ubezpieczeń (np. pełen etat u innego pracodawcy), zasady mogą się różnić – warto to zweryfikować w dokumentach kadrowych.
2) Kiedy zlecenie studenta podlega składkom
- Współpraca ze swoim pracodawcą: jeśli student zawiera umowę zlecenia z własnym pracodawcą lub wykonuje zlecenie na jego rzecz – należy naliczyć składki (traktowanie jak dla „pracowniczego” tytułu do ubezpieczeń).
- Po ukończeniu 26 lat – nawet przy zachowaniu statusu studenta – zlecenie co do zasady podlega pełnym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnemu.
- Utrata statusu studenta w trakcie umowy (skreślenie z listy, przerwa między studiami) powoduje obowiązek zgłoszenia do ZUS od dnia utraty statusu.
3) Student na umowie o pracę
- Umowa o pracę zawsze rodzi obowiązek opłacania składek społecznych i zdrowotnej – niezależnie od wieku i statusu studenta.
- Pracownik-student korzysta z pełni praw pracowniczych (m.in. urlop, wynagrodzenie za nadgodziny, ochrona socjalna).
4) Umowa o dzieło i student
- Umowa o dzieło co do zasady nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych ani zdrowotnego, dlatego nie nalicza się z niej składek ZUS.
- Wynagrodzenie z umowy o dzieło nie korzysta z „ulgi dla młodych”; opodatkowanie następuje na zasadach ogólnych dla dzieła.
5) Zdrowotne studenta – jak zapewnić ciągłość
- Jeżeli student nie ma własnego tytułu (np. etatu), powinien być zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego przez rodzinę albo uczelnię.
- Po ukończeniu studiów prawo do świadczeń zdrowotnych co do zasady utrzymuje się przez kilka miesięcy – w tym czasie warto zabezpieczyć kolejny tytuł do ubezpieczenia (praca/zgłoszenie przez uczelnię lub rodzinę).
6) Ulga dla młodych (PIT do 26 lat)
- Dochody z umowy o pracę i umowy zlecenia do określonego limitu rocznego mogą korzystać ze zwolnienia z PIT do ukończenia 26 lat.
- Ulga nie dotyczy przychodów z umowy o dzieło ani działalności gospodarczej.
7) PPK a zleceniobiorca-student
- Zleceniobiorca jest obejmowany PPK tylko wtedy, gdy z tytułu zlecenia podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym. Student bez ZUS na zleceniu nie podlega automatycznemu zapisowi do PPK.
8) Dobre praktyki dla działu kadr
- Pobieraj i aktualizuj oświadczenie o statusie studenta (oraz – gdy to potrzebne – zaświadczenie z uczelni). Aktualizuj dokument przy dłuższych umowach i w okolicach końca semestru/roku.
- Monitoruj datę urodzenia (próg 26 lat) oraz zmiany statusu studenta – od dnia zmiany nalicza się składki.
- W umowach doprecyzuj, czy zlecenie jest wykonywane na rzecz pracodawcy – to decyduje o obowiązku składek.
- Weryfikuj minimalną stawkę godzinową i ewidencję godzin przy zleceniu.
Wsparcie dla pracodawców
Jeśli masz wątpliwości, czy umowa ze studentem podlega oskładkowaniu lub jak prawidłowo rozliczyć składki i podatek – skontaktuj się z nami. Pomożemy w bieżącej obsłudze kadrowo-płacowej oraz przygotujemy komplet dokumentów.
Telefon: 518 128 780
E-mail: biuro@workprofit.com.pl